Małużyn. Odcinek 11

41 kilometr.

I oto przekroczywszy most na Łydyni wkraczamy na teren historycznego Zawkrza.
Dotychczas przemierzane Przywkrze to bowiem termin zmyślony, ale poręczny.

Kolejny przystanek „zabytkowy” we wsi nad tąż samą Wkrą.

Znajduje się tu kościół, na pierwszy rzut oka i od frontu - drewniany.

Lecz gdy go objąć spojrzeniem nie od strony wsi i nie od ḁfasu – coś jest nie tak. Przynajmniej: nie tak, jak zawsze.

Ot, siurpryza! Kościół jest gotycko-niegotycki, murowano-drewniany.

Część murowaną postawiono w pierwszej połowie XVI wieku w stylu ówczesnym i miejscowym, czyli gotyku mazowieckim – nie strzelistym, nie lekkim jak na Zachodzie, czy choćby w Małopolsce, a przysadzistym i masywnym. Ale za to z ornamentem z tak zwanych zendrówek, czyli mocniej wypalonych cegieł (ten ornament, to nigdy nie wychodził ówczesnym budowniczym idealnie równo). Murator wykonał też kolistą blendę, proroczo przewidując powszechne występowanie w naszych czasach we wsiach i w miastach formy anteny TV-sat. 

Okna powiększono w XVII wieku i dodano kaplicę w kolorystyce gaci Obeliksa.

W następnym stuleciu, w 1780 roku, do typowego gotyckiego chóru dodano typowo osiemnastowieczną drewnianą nawę, tworząc razem w ten sposób zupełnie nietypową, oryginalną i unikatową całość.

Wnętrze jawi się dużo bardziej jednorodne. A to dlatego, że drewniana nawa udaje budowlę murowaną, a murowane prezbiterium - drewnianą. Całość ma nastrój typowej wiejskiej parafii.

W ten sposób osiągnęliśmy najdalej na zachód wysunięty cel wyprawy. Gdyby wypuścić się jeszcze dalej niecałe 10 kilometrów w górę Wkry, dotarłoby się do Dziektarzewa, gdzie znajduje się kolejny późnomazowieckogotycki kościół, tym razem w całości ceglany, oraz podupadły a piękny drewniany dwór.

Ale że się już tam raz było przed laty wraz z zacną kompanią, a czas ucieka, pokręcimy się tylko po najbliższej okolicy i odbijamy na wschód. Tam musi być jakaś cywilizacja.