31 marca 2012

The Black-Man's Burdon

Zrobiłem niedawno rzecz następującą: wszedłem do sklepu i normalnie z niego wyszedłem z nabytą drogą kupna płytą z muzyką. Niezwykłe, prawda? Wszak biadoliłem już tu nad upadkiem detalicznego handlu muzycznym towarem z jednej strony, jak i nad własnym zduszeniem kompulsywnego gromadzenia lustrzanych dysków z dziurką, z drugiej.

Lecz stało się to nie bez przyczyny. Albowiem - to fakt - dokonałem tego ćwiczenia imaginacyjnego i ułożył żem listę "100 płyt, które wziąłbym ze sobą na bezludną wyspę, albo na roczny pobyt na stacji orbitalnej albo w stacji arktycznej, bo tam byłby prąd, a na bezludnej wyspie raczej by go nie było, ale przeważnie tak się mówi", o której to liście napomknąłem jakiś czas temu. I teraz mam powód do medytacji i refleksji, którymi nie omieszkam się podzielić. 

Po dokonaniu tego zestawienia zauważyłem ze zgrozą, że wiele pozycji pozostaje w formie całkiem wirtualnej. Niektóre miałem na kasetach pozyskanych jeszcze za sprawą oficjalnych wypożyczalni płyt, albo wręcz nagrywanych z radia (tak! kiedyś radio nadawało płyty w całości!). Kaset zaś hurtowo a bezwzględnie pozbyłem się przy okazji którychś większych porządków. Inne mam, ale w formie tzw. naleśników, co sprowadza się w tym momencie do okładek w dużym formacie, jako że gramofonu ni ma. Ostatnia, wcale liczna grupa, to te ukradzione dzięki kolegom w ramach ich użytku osobistego obejmującego korzystanie przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Stosunki towarzyskie z innymi zbieraczami fonogramów skłoniły mnie bowiem szmat czasu temu do kupienia "wyżygałki" płyt CDr, i to za niebotyczną dziś kwotę 1400 polskich złotych. I działała, działała.

Tak więc, dopiero zestawienie prywatnego kanonu uświadomiło mi konieczność pouzupełniania płytopółki o te rudymentarne a brakujące na niej pozycje. Hura! Czyżby jakiś nowy cel w życiu?!

Płyta, którą kupiłem jest wyjątkowa, poza tym. że ją sobie właśnie kupiłem. Nie dość, że dwudyskowa, to jeszcze w starego typu dubeltowym grubym pudełku. Dziś już takich nie robią, prawdziwy oldschool! Cóż to oznacza? Oznacza to prawdopodobnie, iż wkrótce ukaże się wypasiona reedycja w formie zremasterowanej, wzbogaconej i sztucznie nasyconej CO2. Lecz cóż...

Chodzi o płytę Erika Burdona z towarzyszeniem zespołu War (nazwa przewrotna, jak na końcówkę lat 60.) - The Black-Man's Burdon. W tytule płyty zawarta jest gra słów - słowo "burden" (brzemię) zostało zastąpione podobnie brzmiącym nazwiskiem wokalisty. Jeśli komuś nazwisko to wydaje się nieznane, to na pewno rozpoznałby, kto zacz po głosie. Burdon bowiem to charyzmatyczny wokalista (o charakterystycznej japie) brytyjskich Animalsów, znany chyba każdemu z interpretacji standardu "House of the Rising Sun". 
Nie widzę sensu opisywać biografii pół-artystów rockandrolla, i nie jest to na ogół interesujące, ale po krótce wspomnę, że człek ten przeniósł się po rozpadzie zespołu The Animals z Anglii do Stanów, gdzie prócz działalności na niwie muzyczno-hippisowskiej, stał się radykalnym orędownikiem praw i obowiązków Czarnych Ludzi. Stąd też tytuł płyty.

Do Burdona i czarnego zespołu War dołączył jeszcze jeden biały Murzyn z afro - duński (!) harmonijkarz gębowy - i w takim składzie muzycy stworzyli wspólnie tratwę, na której przebyli owe absolutnie najlepsze lata muzyki hałaśliwej, to znaczy 1969 - 1971. Po nagraniu dwóch zacnych płyt - pierwszą była Eric Burdon Declares War - Burdonowi się odwidziało i dał drapaka, na dodatek w połowie trasy koncertowej.

Zerknijmy (?) na zawartość muzyczną płyty. Otwiera się z kopa, i to mocnego, jakim jest przeróbka znanego utworu znanego zespołu, mianowicie "Paint It Black". Sama w sobie znakomita piosenka, tutaj zostaje wyeksploatowana w formach wielorozdziałowej afro-latynosko-rockowej jazdy po bandzie. Pamiętam, że w studenckich czasach służyła mi do otrzeźwienia porannego po całonocnej pracy - własnego i sąsiadów. Po ponadtrzynastominutowym, wielowątkowym "Paint It Black" następuje nie mniej spirited utwór "Spirit" okraszony solo na saksofonie. Kolejny numer to wariacki i szyderczy "Beautiful New Born Child" z gospelowym jakby chórem wyśpiewującym refreny do wtóru wrzeszczącego Burdona ("give in to the funky, give in to the gypsy, to the nigger in your soul and fly free").  Następnie słuchacz zostaje zderzony z kolejną przeróbką – tym razem znanej pościelówy „Nights In White Satin” The Moody Blues. Do pewnego stopnia dobra piosenka (a od pewnego jednak w oryginale nieznośna) zostaje rozprasowana na powolną hippie-bluesową procesję. Na dodatek w dwóch częściach obejmujących klamrą trzy rozimprowizowane pod względem tak muzycznym („The Bird & the Squirrel” - flet!, „Nuts, Seeds & Life” - bas!),  jak i słownym („Out of Nowhere”)  jazzujące utworki. I tak zamyka się płyta pierwsza z dwóch.

Druga rozpoczyna się od – tym razem już prawdziwego – powolnego bluesa „Sun, Moon”, pięknie rozciągniętego na pięcioliniach do 10 minut. Całość albumu wieńczy wiązanka sześciu piosenek, z których wyróżniają się -  właściwie wszystkie. Co także jest powodem umieszczenia The Black-Man's Burdon w owej setce. Ale najmilsze wrażenie sprawiają chyba „Gun”, piosenka propagująca odrzucenie agresji, nienawiści i opiatów- nic tylko się podpisać, oraz finis coronat opus „They Can't Take Away Our Music”, manifest znaczenia muzyki dla – no właśnie – dla „Black Men”, nawet jeśli zdarzyło się, że są biali.

Podsumowując – muzycznie mocarny bas, perkusja wzbogacona o osobny etat kongisty, gitara z pogłosem, do tego dęte instrumentarium z wszechobecną i wszędobylską harmonijką, wszystko razem wyfunkowujące słuchacza w kosmos.


ilustracja do piosenki "Pretty Colors"

Zarzekałem się, że nie lubię odbierać muzyki z telewizorka, lecz kto nie zna, a chciałby posłuchać, a nawet obejrzeć (tylko po co?) muzyków w akcji, może skorzystać z TyRury.
W porgramie: suita "Paint It Black", następnie "Tobacco Road" i "Spill the Wine"- hity z pierwszej płyty, na koniec "Bare Back Ride".

Przy okazji bajań o Burdonie -  do listy 100 płyt włączyłbym dowolną składankę typu The Best of Animalsów. W tamtych czasach nowe płyty różniły się zawartością po obu stronach Atlantyku, wydawano masę singli itd., dlatego trudno stworzyć w takim przypadku koherentną dyskografię, a co za tym idzie, wskazać wybijającą się pozycję w tejże dyskografii. Osobiście, uważam, że - choć tworzyli w pewnym stopniu "cover band" (to znaczy, grali głównie cudze utwory) - Animalsi biją na głowę inny "cover band" tamtych czasów: The Rolling Stones. To brzmienie! Silne i mięsiste, oparte bardziej na basie i organie niż na gitarach. A wokalistów nawet nie ma co porównywać.
"The House of the Rising Sun", "Don't Let Me Be Understood", "Baby Let Me Take You Home" - ich wersje trzeba znać, trzeba mieć, co tu dużo mówić. Może tylko u Animalsów zabrakło w krytycznym momencie twórczych natur, które mogłyby sprostać zapotrzebowaniu na nowe, autorskie hity, a nie tylko odgrzewane standardy zza Atlantyku…

Całkiem przypadkiem, w Niskich Krajach trafiliśmy raz na koncert emerytowanego wcielenia Animalsów (wersja festynowa, bez Burdona). Wrażenie, gdy mieszkańcy najbogatszego kurortu najbogatszej części jednego z najbogatszych państw świata śpiewają do wtóru zgodnym chórem: "We gotta get out of this place if it's the last thing we ever do. We gotta get out of this place, girl, there's a better life for me and you" - niezatarte.

Aha. Nie była to jedyna płyta kupiona tego dnia. Lecz o tej drugiej - w inną razą. Raza inna zatytułowana będzie "Czy wierzysz jeszcze w jazz?".

99. Eric Burdon & War - The Black-Man's Burdon
98. The Animals - dowolne Greatest Hits


13 komentarzy:

  1. Dla mnie Burdon to jeden z dwóch najlepszych głosów w rocku. A tej płyty (a raczej płyt) słucham z zachwytem od ponad 40 lat- od pierwszego wysłuchania, zapewne w "Trójce". Oczywiście miałem ją też na taśmie, ale magnetofon dawno padł i dopiero kilkanaście lat temu udało mi się kupić cede. A "Tobacco road" to poruszy mnie nawet w trumnie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. święte słowa. a kto jest tym drugim z dwóch głosów?

      Usuń
    2. uj, pod tym podpisać sie nie mogę, choć znam tylko jeden "akt" tego pana - płyty z Colosseum. dla mnie, to Cugowski brytyjskiego rocka ;-)

      Usuń
  2. I see a red blog and I want to paint it black... "Paint It Black" bardzo lubię a to wykonanie jest bardzo ciekawe. Aha, Chomiczówka ładnie ilustruje piosenkę :D

    OdpowiedzUsuń
  3. "Zrobiłem niedawno rzecz następującą: wszedłem do sklepu i normalnie z niego wyszedłem z nabytą drogą kupna płytą z muzyką. Niezwykłe, prawda?" Dla większości narodu niezwykłe, dla mnie całkiem naturalne, często tak robię.

    I z kasetami też podobnie - miałem kiedyś sporo przegranych, nagranych z radia itp. i odczuwam potrzebę "odświeżenia" nośników, no bo wiadomo...

    Tylko dlaczego płyty w Polsce są takie drogie?

    Głos Eryka Burbona lubię, ale większości kompozycji nie. Acz przyznam, że znam tylko dwie solowe płyty tego pana, no i nagrania Animalsów i jakieś pojedyncze War. Ale nie moja bajka widocznie.

    OdpowiedzUsuń
  4. Podobnie jak Marcin - Burdon to głos mocarny, charakterny, rockowy kanonicznie, wszelako kompozycje pasują mi już nieco mniej, i poza właśnie kanonami nie moja bajka.

    OdpowiedzUsuń
  5. no wiem, bo Wasza skóra jest czarna inną czernią. a raczej - inna to skóra, nie własna a konfekcyjna.
    a serca Wasze kute w metalu i może nie macie w nich Czarnucha.

    płyty w Polsce nie są drogie, to płace są niskie, gdy porównać oba czynniki z Zachodem... :(

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Serce me zaiste jest kute w metalu :D A co do ostatniego zdania to zgadzam się w 200%. Nowa płyta kosztująca ok. 60 PLN wcale nie jest droższa od takiej samej w Reichu czy Zjednoczonym Królestwie. Tylko nasze płace są niestety nieporównywalnie niższe...

      Usuń
    2. Dobra, dobra, za cz...cha na antenie radia trzeba zabulić 50 tysiączków. W złotych polskich 'na szczęście'.

      Usuń
    3. Nie bardzo rozumiem co ma cz...ch na antenie do ceny płyt. W radiu non stop jakiś shit-hop i disco z czarniawymi leci a mimo to te płyty są w takiej samej cenie lub tańsze niż np. Accept, Sabaton albo Machine Head...

      Usuń
  6. Fakt, jakoś tej czerni w sercach, twarzach i głosach brak, choć zadzior - czy też może raczej ten zachryp w głosach - to oczywiście jak najbardziej za!

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...