Kaczy Kalon

SŁOWEM WSTĘPU

Moja propaganda turystyczno-krajoznawcza staje się coraz bardziej obok sensu. Atmosfera na Krymie gęstnieje. Sytuacja jednak jest skomplikowana – bez wdawania się już w oczywiste szczegóły (dobrze, że Chruszczow nie przekazał także Polsce Obwodu Królewieckiego wraz z jego HR). Oby skończyło się na demonstracjach (siły)…

Założyłem jednak, że cały luty – tak, jak w zeszłym roku niedzielnej wyprawie na północne Mazowsze – przeznaczę nablożnie na wątek „Krymskie wakacje”. I tego się konsekwentnie trzymam, jak pijak latarni. Mam nadzieję, że będzie można jeszcze tam zawitać, by zobaczyć te fantastyczne miejsca i motywy.

W sześć dni, nawet jeśli są ekstremalnie intensywne, można uświadczyć bowiem jeno niewielki wycinek oferty przyrodniczo-kulturowej Krymu. Tym bardziej, że i chęć przecież bierze, by cały czas siedzieć w przejrzystej i ciepłej morskiej wodzie…

Niezgłębioną, a zaledwie muśniętą sferą jest więc zjawisko „skalne miasta Krymu”. Skalne lub „pieczerne”, miasta lub klasztory. Zalicza się do nich miejsca takie, jak

TEPE KERMEN

KYZ KERMEN

MANGUP KALE

CZUFUT KALE

ESKI KERMEN

KACZY KALON

CZELTER KOBA

INKERMAN (zwany też z bardziej swojska K a l a m i t ą…)

Samo  egzotyczne brzmienie tych nazw to pieści, to dźga ostrogą moją wyobraźnię i wzbudza dreszcz tęsknoty za eksploracją tajemniczych miejsc… „Kale” znaczy w języku miejscowym „miasto”, a „kermen” lub „-kerman”  - „twierdza”. Na przykład Inkerman to tyle, co „Twierdza pieczar”. Oraz wielce smakowite wino miejscowe. W większości zespoły te znajdują się na skalnych stołowinach i w ich ścianach.

W pakiecie z Bakczysarajem – jako że znajduje się nieopodal – serwowane jest Czufut Kale. Wspomniane przez Mickiewicza w sonecie (krymskim), jego nazwa znaczy „Żydowskie miasto”. A więc przedwojenna Warszawa i każde z ówczesnych małych miasteczek to „czufut kale”. Ale dlaczego żydowskie na Krymie? Ano, w tym wypadku chodzi o Karaimów, lud wyznający religię mojżeszową, zamieszkujący to miejsce jeszcze w XX wieku. Jego pochodzenie nie jest do końca oczywiste: przez lata uważani byli za plemię turecko-turkmeńskie, teraz przyjmuje się, że są jednym z od-szczepów Narodu Wybranego. A może pochodzą od tajemniczych Chazarów (patrz: „Słownik Chazarski”), znikniętych z historii bez śladu, choć ich potężne państwo w jakimś IX wieku naszej ery władało także Krymem?

Do Czufut Kale zaledwie jednak zdołaliśmy zajrzeć spod skalnego Swiato-Uspienskiego klasztoru – gonił czas, trzeba było wracać na bankiet do Tolka i Gieny, no i miałem spodnie rozdarte na tyłku… Wystarczyło jednak fotki na wpis, który niejako zapowiadał cykl krymski.

Z ograniczonymi możliwościami czasowymi, musieliśmy się zdecydować, które z wyżej wymienionych skalnych miejsc odwiedzimy. Wybór padł na klasztor Kaczy Kalon, również w rejonie Bakczysaraju.

Nazwa – wbrew pozorom – oznacza „Krzyżowy okręt”. Również wspaniale (prawie jak moja absolutnie ulubiona nazwa z kategorii nazw: Wieża Srebrnych Dzwonów). Obok zaś też ciecze rzeczka Kaczy, która malowniczym kanionem przełamuje góry.

 Z dna kanionu wiedzie w górę ścieżka-schody zrobiona ze… starych opon!

Trzeba przyznać, że o ile pięknego pejzażu opony nie zdobią, to jednak patent jest niezły!

Na górze znajdujemy współczesny klasztor wsparty o skalną ścianę. Wewnątrz nie do końca zrozumiałe, ale oryginalne i intrygujące zdobienia…

Okazuje się jednak, że zmyliliśmy ostatecznie drogę i do właściwego pieczarnego klasztoru Kaczy Kalonu nie trafiliśmy, czekał nas za to niespodziewany bonus. Zagłębiwszy się w las, porastający płaski raczej teren, już prawie mieliśmy zawrócić. Lecz że w dali otwierały się jakieś widoki, postanowiliśmy jeszcze wyjrzeć „za róg”... Ach! Zachwyconym oczom ukazał się zapierający wzdech obraz…

Poza pejzażem dalekogórskim, uwidoczniły się dwa inne skalne miasta: Kyz Kermen (na drugim planie) i Tepe Kermen (wystaje znad Kyz Kermen). Więc jednak – zobaczyło się je przynajmniej z oddali.

zobacz to miejsce na Wikimapii

Przewodnik ostrzega: przejścia doliną między skalnymi miastami brak, znajdują się tam obozy szkoleniowe ukraińskich służb specjalnych. I faktycznie: słychać było ćwiczenia strzeleckie. Ani chybi – Berkut...