Ołyka - miasteczko

Odcinek drugi przystanku drugiego etapu pierwszego wyjazdu ukrainoznawczego.
Czyli reszta Ołyki pozazamkowa.

Z szosy krajowej skręt spontaniczny sprowadza na taką stylową drogę trylinkową. Być może jest posowiecka, ale coś mi mówi, że raczej poksiążęco-poordynacka. Ostatecznie, trylinka to polski wynalazek i patent - Władysława Trylińskiego. Znani mi naoczni świadkowie głoszą, iż z niej zbudowana była najlepsza przed wojną szosa polska Warszawa - Kraków. To i książę mógł do swego pałacu zafundować sobie odcinek. Tym bardziej, że z boku wiedzie brukowany jakby chodnik (?).

Przybywającym do Ołyki rzuca się w oczy przede wszystkim słusznych rozmiarów kościół.
Ufundował go Albrycht Stanisław Radziwiłł, kanclerz wielki litewski. Jemu właśnie poniekąd zawdzięczany to, że pewna Żydóweczka nazywana jest królową Polski...

Gorliwy katolicyzm księcia jest ciekawym przyczynkiem do dziejów reformacji i kontrreformacji w Rzeczypospolitej.
Był on wnukiem budowniczego pierwszego zamku ołyckiego, Mikołaja Czarnego, który tak jak jego kuzyn, Mikołaj Rudy, stał się w połowie XVI wieku gorliwym kalwinem i protektorem protestantyzmu. Ale już potomek Mikołaja, Stanisław, przeszedł nazad z gorliwego kalwinizmu na gorliwy katolicyzm, w którym wychowano i jego syna, Albrychta. Tylko w rodzie Mikołaja Rudego reformacja przetrwała aż po pokolenie (szwarc)bohaterów „Potopu”, braci stryjecznych Janusza i Bogusława. Notabene ich poparcie dla Szwedów nie było bez związku z wyznawaną religią... A na Litwie mają oni dziś pomniki... I tak dalej, krótko mówiąc, informacje z „Potopu” nie wyczerpują zagadnienia.

Kościół jest imponującym, wczesnobarokowym grzmotem z interesującą dekoracją rzeźbiarską fasady.
Dość zapuszczony, jest jednak na chodzie, nie jest ruiną. Na bramie, obok mszalnego rozkładu jazdy, widnieje telefon do polskiego katolickiego księdza. Niestety, akurat gdy zjechaliśmy do Ołyki, bawił w diecezjalnym Łucku, a więc rozminęliśmy się! W wyniku tego, nie mogę pokazać wnętrz. Bo i sam ich nie zobaczyłem.

Zarośnięty gaj przed kościołem jest dawnym rynkiem ołyckim. Robiąc poniższe zdjęcie po prawej stronie miałem fosę, wały i bramę zamkową.

Teren kościelny obiega mur z dwiema pękatymi wieżyczkami w narożnikach.

Zaraz za kościołem stoi masywna, arkadowa dzwonnica. Podobna zresztą jest w Łucku, lecz ma tylko trzy przęsła. Ta ma cztery i na dodatek porasta ją las.

Zaraz za dzwonnicą stoi sobie jeszcze jeden obiekt sakralny: pierwotny kościół ołycki, pochodzący z XV wieku, z fasadą późniejszą. Mikołaj Czarny zamienił go na zbór, ale Stanisław zamienił go na kościół.
Zresztą, podobna historia odbyła się w zainkasowanym w posagu przez Mikołaja  Szydłowcu. Paweł Jasienica, ideowy krytyk unii polsko-litewskiej, z przekąsem zauważa à propos tego, że magnaci litewscy bez problemu mogli dzierżyć posiadłości w Koronie, a Polacy na Litwie... nie.

Poza tymi dwiema świątyniami zachodniego chrześcijaństwa, są jeszcze we wsi dwie cerkwie.
I Żółta Rura.

Tu i ówdzie oko może zawiesić się jeszcze na malowniczych pozostałościach żydowsko-rusko-polskiego miasteczka. Na stary cmentarz tym razem nie trafiliśmy...

Interesującym reliktem radziwiłłowskiej przeszłości jest jeszcze Brama Łucka dawnych obwałowań miejskich. Nie zadbałem o zrobienie zdjęcia, ale jakieś zawsze znajdzie się w Panoramio.
Właściwie wszystko już da się zobaczyć w Panoramio... Po cholerę więc tracę czas na te wpisy?
No, ale jedziemy dalej. Znów drogą trylinkową.