Łuck - zamek

Odcinek, a właściwie przystanek pierwszy ukraińskiej marszrutki: nieodległy od granic polskich Łuck.

Stołeczne miasto Wołynia szczyci się wieloma zabytkami przeszłości, wśród których pierwsze skrzypce - choć to dziwne - gra stary zamek. W formie murowanej wzniósł go władca tej krainy, książę Lubart z litewskiej dynastii Giedyminowiczów, stryj Jagiełły zresztą. Zamek wraz z miastem, samym Wołyniem i całą resztą Ukrainy przeszedł pod panowanie polskie po 1569 roku. Z tego okresu pochodzą attyki renesan-sowe na dwóch z trzech wież zamkowych - stąd pozwalam sobie okleić wpis także hasłem „zabytki staropolskie”.

Pałac książęcy nie zachował się (zastąpił go dwór starościński z XVIII wieku), takoż i zamkowa cerkiew. Budyneczek na dziedzińcu pochodzi z carskich już czasów. Drewniane ganki obronne są oczywiście rekonstrukcją współczesną, ale - że tak powiem - działają. Da się z nich np. objąc wzrokiem rozległą połać łuckiego bazaru.

Forteca łucka robi i dziś niezłe wrażenie. Z zamków w obecnej Polsce przypomina co nieco układem przestrzennym i gabarytami poczciwy mazowiecki Czersk, ale jest w lepszym stanie zachowania (i zrekonstruowania).

Kroniki i latopisy starocerkiewnosłowiańskie zachowały pewne (wierszowane) relacje o możnych właścicielach zamku łuckiego:

Raz książę Lubart na zamku w Łucku
bawić się zechciał wreszcie po ludzku.
Panienki więc wynajął,
nie, jak dotąd bywało,
psa, wielbłąda i trzech greckich kupców.

Co? Nie do rymu? Kronikarz nie miał pod tym względem łatwego zadania.

Książę Lubart na zamku bawiąc łuckim
oddawał się wciąż wybrykom nieludzkim.
Na przykład: nocą obchodził ganki
spowity tylko w stare firanki,
racząc się przy tym „Salami ostródzkim”.

I jeszcze, z czasów późniejszych:

Wyprawił w zamku bankiet Świdrygiełło,
kiedy do Łucka przybył raz Jagiełło.
A gdy na bani ruszył w tańce,
wyczyniał takie kniaź łamańce,
że go nazajutrz zupełnie pogiełło.