24 października 2012

Szydłowiec, kościół św. Zygmunta

Pokazując w serii z nagrobkami renesansowymi ten z Szydłowca, obiecałem, że pojawi się na łamach sam kościół. Od tego czasu listonosze uginają się pod ciężarem worów z listami od niecierpliwych czytelników. Cóż więc robić? Oto on:


Jak widać, jest gotycki - późno: budowę zaczęto z fundacji Szydłowieckich, w końcu XV wieku, a kończono w następnym stuleciu, już za Radziwiłłów, którzy weszli w posiadanie miasta po zejściu poprzednich właścicieli.


Jak widać, zbudowany jest  z kamienia (z miejscowych kamieniołomów), co jest w Polsce nieczęste, razem z dzwonnicą i murami dookoła. W murach dookoła oraz tych samego kościoła tkwi wiele interesujących starorzeczy, które może kiedyś będzie okazja zaprezentować.


Jak widać, ze względów topograficznych - choć od rynku dojście do fary jest płaskie - z drugiej strony, od plebanii, wiedzie mostek przerzucony nad ulicą. Można więc w odpowiedniej porze ustrzelić na nim prałata.


Jak widać, wyposażenie wewnątrz jest arcybogate - trzy złociste ołtarze, freski (XVI wiek), malowidła, nagrobki i tak dalej. Nie ma jednak wrażenia natłoku do bólu głowy, co zdarza się w przypadku kościołów z barokowym wystrojem - tu wszystko jest renesansowo harmonijne. Nawę przekrywa strop płaski, tylko prezbiterium - jak widać! - jest przesklepione.


I tu dochodzimy do naczelnego curiosum szydłowieckiej fary. Jest nim pochodzący z początku XVI wieku rysunek rzutu owego sklepienia, wykreślony przez budowniczych w skali 1:1 na ścianie nawy, odkryty nie tak dawno, w naszych czasach.

Jest więc to chyba najstarszy zachowany w Polsce projekt architektoniczny, nie licząc występujących często w średniowieczu w tympanonach fundacyjnych "modeli" fundowanych świątyń - gdyż te były prawdopododobnie rzeźbione po wybudowaniu obiektu, tudzież makiety kościoła, o którą opiera się na rysunku Matejki Bolesław Kędzierzawy - gdyż to fantazja artysty. 

Dziękuję za uwagę, listonosze będą mogli wreszcie trochę odpocząć.





21 komentarzy:

  1. Dwójeczka jak w jakimś Asyżewie - pikny kamyk!
    I księżulo pomykający przez mostek. A jeszcze te złociste wnętrza i plan naścienny - rewelacja na 102!
    Podziękował Autorowi i listonoszowi za skuteczny donos.

    A przy okazji - skąd takie nietypowe wezwanie?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. interesująca asocjacja asyska!

      skąd wezwanie - nie wiem.

      Usuń
  2. Szanowna Redakcjo!

    Chciałam bardzo podziękować, bo już pisałam, za artykuł o Szydłowcu. Przypomnę, że kuzyn drugiej żony mojego szwagra w Szydłowcu właśnie miał postój kiedy wracał tirem, i tam on w tym Szydłowcu się na bruk wygrzmocił. Miał on, prawda, te trzy promile, ale co to za chłop, który ni ma. No i on się wziął w tym Szydłowcu wygrzmocił na glebę a jak się obudził, to był w Kielcach bez portfela, jednej skarpety i bez tira. No i od tej pory my myślimy w rodzinie, że Szydłowiec to cudowne miejsce musi być, skoro ludziska przenosi. Dlatego dziękujemy za ten artykuł bardzo, bo każdy powinien wiedzieć, że są w Polsce cudowne miejsca inne niż Licheń.

    Pozdrawiam serdecznie
    Hermenegilda spod Chodzieży

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. droga Hermenegildo,
      sprawa jest jasna - Szydłowiec leży na granicy regionu świętokrzyskiego, a ten, jak wiadomo, pełen jest czarownic, biesów i mocy nieczystych. to one odpowiadają za przygodę kuzyna drugiej żony szwagra, a w szczególności podejrzany jest demon Etoh.
      egzorcyzmujcie Esperalem!

      Usuń
    2. Szanowna Redakcjo,
      Cała nasza rodzina bardzo dziękuje za odpowiedź. A, no i właśnie - mieliśmy dylemat, bo czwartej córce mojego młodszego kuzyna ze strony ciotecznej babki syn się urodził, i nie wiedzieli my jak go ochrzcić, ale tera już wimy - nazwiemy go Esperal.
      Serdeczne podziękowania spod Chodzieży.
      Hermenegilda.

      Usuń
    3. dlaczego nie nazwiecie go modnie a nowocześnie: Alka Seltzer?
      redakcja

      Usuń
    4. Ksiundz nie umiał wymówić.
      H

      Usuń
  3. Prałat nie może przytyć (jak to czasem się prałatom zdarza), bo szydłowiecki mostek westchnień nie wygląda na zaprojektowany pod przenoszenie dużych obciążeń.
    ---
    "Nie ma jednak wrażenia natłoku do bólu głowy, co zdarza się w przypadku kościołów z barokowym wystrojem - tu wszystko jest renesansowo harmonijne." - Sądzę, że po prostu w baroku mieli przesuniętą dalej tę granicę przesytu i dla nich to nie był natłok.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ...a też wikary musi odczekać aż prałat będzie już po drugiej stronie :-)

      co do baroku - pewnie masz rację, ale też chyba wystrój miał oszałamiać i onieśmielać wiernych, co było kontrreformacyjną odpowiedzią na purytańską skromność wystroju świątyń protestanckich.

      Usuń
  4. Kamień piękny! :)
    Wnętrze, jak dla mnie, za bardzo bogate ;), ale to kwestia subiektywna.
    O.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. subiektywna, ale zrozumiała: też wolę piękno tkwiące w prostocie i prostotę w pięknie. na ogół.
      ale tutaj - podoba mi się, co jest. także niekonsekwencja wystroju :-)

      Usuń
  5. bo - w szydłowieckiej farze są złote ołtarze...
    a meduzę sfociłeś? Bo coś mi się zdaje, że moje listy do Cię nie dotarły ! Oj bójta się listonosze !!!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. nie wszystko gold, co się świeci, i nie wszystko amber...
      właśnie - amber i meduzę łatwiej uświadczyć nad morzem. albo, przynajmniej jeśli chodzi o meduzę, po drodze z Szydłowca nad morze: w Warszawie, z towarzyszeniem tradycyjnej lornety.

      Usuń
    2. Mnie po głowie się szwenda owa meduza, bo przez mgłę gęstą - co najmniej taką, jak niedzielna, kojarzę cmentarz, a dokładniej mur wokół.
      Ale zważywszy na fakt, że mój pobyt tamże powiązany był z ową lornetą mogę majaczyć jeno :(

      Usuń
    3. coś mi się o uszy obiło o tej meduzie, alem nie ujrzał jej (na szczęście!).

      Usuń
    4. Masz rację. Gianni Versace został zamordowany przez seryjnego mordercę. Lepiej być czujnym! I przezornym.

      Usuń
    5. przez Meduzę? może raczej Ośmiornicę...

      Usuń
  6. a mi się najbardziej, ksiądz na mostku podoba ;)

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...