Kamień. Opactwo w Jędrzejowie

– Profesor Pniewski kochał kamień – powiedział profesor Ko. Ku.-Ku.

– Tak? Który? – spytałem złośliwie, ale, kierowany konformizmem, zrobiłem to po cichu, że tylko koledzy słyszeli.

Muszę jednak wyznać, że ja też kocham kamień.

– Który? – mógłby ktoś złośliwie spytać.

No, nie każdy. Ale wiele. Tego kamienia. Czasem bowiem w polszczyźnie używa się liczby pojedynczej w funkcji mnogiej. Dach kryty dachówką. Wąż śliską piersią dotyka się zioła. Instytut Hodowli Ziemniaka.

– Którego? – mógłby ktoś złośliwie spytać.

Do rzeczy. Do kamienia. Nie kocham polerowanego granitu, którego dużo wszędzie w ostatnich czasach. Kocham kamień wietrzejący, erodujący, pokryty porostem. Słowem: wapienie i piaskowce. A także… O tym później. Na razie zapraszam na wyprawę w krainę kamieniem i gipsem płynącą: Ponidzie. Krainę tyle malowniczą i obfitującą w zabytki kultury materialnej, tudzież zjawiska przyrodnicze, co odrobinę zapomnianą przez przeciętnego turystę.

Sam byłem tam tylko dwa razy, i zawsze niestety przejazdem. A można by spokojnie z tydzień tam zabawić. Tylko skąd go wziąć?

Zacznijmy trochę obok, bo w Jędrzejowie, gdzie w starym opactwie różni nieproszeni goście wyryli się na wieczną (wietrzną?) pamiątkę w kamiennej jego ścianie. Wypatrywanie takich napisów jest od jakiegoś czasu moim niewielkim hobby, czego dowód wywieszałem tu, a także tam, jak również w tym miejscu. Jest jeden warunek: muszą mieć odpowiedni nalot patyny dziejów (oraz liternictwo!), inaczej to zwykły wandalizm.

Zdjęcie powyższe pokazuje srogi zakaz, z którego nic sobie nie robili niejaki B. Duda, Lipowski, Zawadzki, Marciszewski, kolejny B.D., Myznerow(a?) oraz Sobieski (ale nie król). A także inni. Ale pewnie dlatego, że za ich czasów tabliczka ta nie wisiała. Skąd mogli więc wiedzieć, że zachowują się niewłaściwie?

Tu, z górą sto lat temu. uwieczniła się panna Wertheimówna. Ciekawe, czy ta sama postać opisana (pod kryptonimem) przez (...) w autobiografii, jako córka warszawskiej burżuazyjnej rodziny, z której niemal wszystkimi członkami - także dosłownie - zaznał (...), hmmm, ćwiczeń cielesnych?
Oraz jakiś Waleron (!)

A to najszacowniejszy podpis - bo jeszcze z głębokiego średniowiecza. Mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem nie odmówił sobie oznajmienia światu, iż „tu mieszkał” (na zasadzie odwiecznego „tu byłem”). Na dodatek kanonizował się awansem, gdy tymczasem koniec końców wylądował - jak widać poniżej - jako zaledwie błogosławiony!

I ambicja, i wandalizm, i zasługi dla ojczystej historiografii.


APENDYKS
Waleron okazał się nazwiskiem zupełnie na miejscu!