Nagrobki z Drobina

Narodziła się tu, we blogu, świecka-nieświecka tradycja wstawiania nagrobka renesansowego w Wielką Sobotę. W zeszłym roku nie zdołałem. Dlatego latoś z grubej rury. Dodać można, że materiał do niniejszego wpisu dojrzewał w piekarniku mojej woli bez mała osiem lat.

Wejdźmy w progi gotycko-niegotyckiej świątyni, fundowanej jeszcze w XV wieku przez wojewodę płockiego, czyli tutejszego, o pięknym a zapomnianym imieniu: Ninogniewa Kryskiego.

Oto rzecz niesamowita: jeden z najsążnistszych nagrobków epoki Odrodzenia znaleźć można w niezupełnie pozornej mazowieckiej mieścinie, nomen omen, Drobinie. W skromnie prezentującym się, acz zgrabniutkim kościele parafialnym tkwi jeden z najbardziej wyszukanych, oryginalnych i frapujących przykładów gatunku. Wcale przy tym piękny.

Okazuje się więc, że ta zapóźniona wówczas cywilizacyjnie kraina, nieoszałamiająca krajobrazowo, przyrodniczo, ni kulturowo, na tle kraju - wyjąwszy ówczesne centra polityczne i kościelne jak Kraków rzecz jasna, Poznań czy Gniezno - wielce obfituje w złoża kamienia obrabianego w XVI wieku.

Oryginalność zawdzięcza nagrobek drobiński swojej strukturze i jej genezie. Jest to po pierwsze nagrobek rodzinny, ale z tylko jedną postacią w typowej pozie pół-leżącej: syna państwa Kryskich, Wojciecha. Matka (Anna) i ojciec (Paweł), to znaczy ich rzeźbione wizerunki, są umieszczeni w niszach powyżej. Jest to z kolei efekt bezpośredniej inspiracji rzymskim nagrobkiem papieskim autorstwa samego Michała Anioła. Gdy o tym czytałem, wyobraziłem sobie, że chodzi o jakąś mglistą i naciąganą zbieżność formalną. Ale nie, chodzi o bezpośrednie naśladownictwo dzieła włoskiego mistrza. A więc Michał Anioł w Drobinie! No, prawie. (Widać niestety, że twórca, bądź twórcy dzieła nie bardzo umieli poradzić sobie z przedstawieniem postaci kobiecej. Szkoda, że nie wezwali na pomoc Jana Michałowicza z Urzędowa).

Autorem jest prawdopodobnie wspominany wcześniej na łamach Santi Gucci, materiałem - wapienny pińczak pińczowski, a datą powstania - rok 1570.

Na tym nie koniec! Po drugiej stronie prezbiterium, na przeciwnej ścianie, figuruje nagrobek stanowiący lustrzane odbicie pierwszego. Zwierciadło użyte do tego odbicia jest, trzeba tu przyznać, nieco krzywe.

W początku XVII wieku powtórzono układ starszego nagrobka już na sarmacką modłę upraszczając formy i unaiwniając je. Coś pięknego!

Zobrazowani zostali w ten sposób Stanisław i Małgorzata Kryscy z ich z kolei synem, Piotrem.

Zdjęć niewiele, ale zachęcam do wpadnięcia na jeden dzień do Drobina. Niedaleko to Sierpca i Płocka.